İRRİTABL BAĞIRSAK SENDROMUNU NE TETİKLER?

İrritabl bağırsak sendromu (IBS), yaygın bir gastrointestinal bozukluktur. IBS’nin semptomları kramp, ishal, kabızlık, gaz ve şişkinliktir. Bu nedenle IBS, bir kişinin yaşam kalitesi üzerinde önemli derecede etkilidir. Yemek yedikten sonra saatlerce rahatsızlık hissi yaşıyorsanız veya karnınızda patlamaya hazır bir balon var gibi hissediyorsanız, bunun nedeni irritabl bağırsak sendromu olabilir. 

 

IBS Belirtileri

• Şişkinlik
• Gaz
• Ağrı ve kramp
• Kabızlık
• İshal
• Rahatsız edici, geçmesi zor veya normalden farklı hissettiren bağırsak hareketleri
• Gıda intoleransı

 

Hangi Durumlar IBS’yi Tetikler ?

Yaş, en sık 20-50 yaşlarında görülür.

Cinsiyet, örneğin kadınlarda hormonal değişiklikler nedeniyle IBS’ye sahip olma olasılığı erkeklere göre iki kat fazladır. Birçok kadında özellikle adet dönemlerinde belirti ve semptomların daha kötü olduğu bilinmektedir.

Gıda duyarlılıkları, süt, gluten, bazı meyve ve tahıllar IBS’yi tetikleyebilir.

İlaçlar, Antibiyotikler, sorbitol ile yapılan ilaçlar 

Stres, semptomların kötüleşmesine neden olur  veya belirti ve semptomları daha sık hale getirir.

Kaygı, depresyon ve diğer akıl sağlığı sorunları da IBS ile ilişkilidir. Cinsel, fiziksel veya duygusal istismar gibi travmatik olayların geçmişi de bir risk faktörü olabilir.

 

IBS Belirtileri Nasıl Azaltılır

İrritabl bağırsak sendromunun etiyolojisinin, ince bağırsak bakteriyel aşırı büyümesi, mikroskobik inflamasyon, viseral hipersensitivite ve beyin-bağırsak eksenine bağlı bağırsak motilitesindeki değişikliklere neden olabilecek değişiklikler gibi çeşitli faktörlerle ilgili olduğu düşünülmektedir.

Diyet, IBS semptomlarını yönetmenin bir yoludur. Yaygın bir tedavi yaklaşımı, semptomları tetikleyen gıdalardan kaçınmaktır. Bu gıdalar sahip olduğunuz IBS türüne bağlı olarak değişmektedir. Stres yönetimi, ilaç tedavisi, davranışçı terapi ve alternatif tedaviler gibi çeşitli tedavi yöntemleri de vardır.

 

Potansiyel IBS Tetikleyicileri

Aşağıda yer alan yiyecekler IBS’nin potansiyel tetikleyicileridir. Her kişi için farklı olabileceği unutulmamalıdır.

 

Sebze ve baklagiller– soğan, sarımsak, nohut, mercimek, barbunya

Taze meyveler- elma, armut, şeftali, kiraz, mango, armut ve karpuz gibi. Günde üç ve daha fazla porsiyon meyve tüketimi IBS semptomlarını tetikleyebilir

Tahıllar-Buğday ve çavdar gibi tahıllar

Şişkinlik ve gaz yapıcı sebzeler- Lahana, brokoli ve karnabahar gibi

Gluten- Araştırmalar IBS’li bazı kişilerin çölyak hastalığı olmasa bile gluten (buğday, arpa ve çavdar) yemeyi bırakmaları durumunda ishal semptomlarında iyileşme bildirdiklerini göstermektedir.

Süt ve süt ürünleri- inek sütü, peynir, yoğurt, dondurma gibi laktoz içeren gıdalar

Sorbitol – bazı şekersiz tatlılarda ve içeceklerde bulunan yapay bir tatlandırıcı

Çay ve kahve

Alkol ve gazlı içecekler

 

Bunlara ek olarak bir gıda günlüğü tutun. Bu, hangi yiyeceklerin ve içeceklerin semptomlarınızı tetiklediğini öğrenmenin kolay bir yoludur.

 

IBS’ye Uygun Yiyecekler

Şimdiye kadar yapılan çalışmalar, düşük bir FODMAP diyetinin IBS semptomlarını iyileştirdiğini göstermiştir. FODMAP, “Fermente Edilebilir Oligosakkaritler, Disakkaritler, Monosakkaritler ve Polioller” anlamına gelir. Araştırmacılar, ince bağırsağın FODMAP’leri çok iyi emmediğini keşfetmişlerdir.. Bu yiyecekler bağırsaktaki sıvı miktarını arttırırlar. Bağırsaktaki artan sıvı ve gaz şişkinliğe ve gıdaların sindirildiği hızda değişikliklere yol açar. Bu, gaz, ağrı ve ishale neden olur. Bu tür karbonhidratlardan daha az yemek bu semptomları azaltmaktadır.

Bir çalışmada, düşük FODMAP diyetini takip eden IBS hastalarının % 76’sının semptomlarında iyileşme olduğu bildirilmiştir. Düşük FODMAP içeriğine sahip gıdalar;

 

Süt ve süt ürünleri: Laktozsuz süt, pirinç sütü, badem sütü, hindistan cevizi sütü, hindistan cevizi yoğurdu gibi laktozsuz yoğurt

Meyve: Muz, yaban mersini, greyfurt, kivi, limon, lime, portakal ve çilek

Sebzeler: Havuç, salatalık, patlıcan, marul, kabak, patates

Protein: Sığır eti, domuz eti, tavuk, balık ve yumurta

Kuruyemiş / yağlı tohumlar: Badem, macadamia cevizi, yer fıstığı, çam fıstığı ve ceviz

Tahıl: Yulaf, yulaf kepeği, pirinç kepeği, pirinç, mısır, kinoa, beyaz pirinç, mısır unu, glutensiz makarnalar

 

Probiyotikler

Probiyotikler, “yeterli miktarda uygulandığında, konakçıya bir sağlık yararı sağlayan canlı mikroorganizmalar” olarak tanımlanmaktadır. Ancak hala belirlenmesi gereken konular arasında probiyotiğin türü, dozu ve tedavi süresi yer almaktadır.

 

Özet olarak:

Düşük FODMAP içeren bazı yiyecekler IBS’ye yardımcı olabilir, ancak herkesin gösterdiği semptomlar ve iyi gelen yiyecekler farklıdır. Bu yüzden bir gıda günlüğü tutmaya başlayın ve hangi gıdaların ve durumların IBS’nizi tetiklediğini fark edin. Gerekirse, yeni bir diyete başlamadan önce doktorunuzla konuşun. Buna ek olarak, bol miktarda su için ve düzenli egzersizi hayatınıza katın.